วัดอุดมคงคาคีรีเขต ตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านโคก อำเภอมัญจาคีรี จังหวัดขอนแก่น เป็นวัดป่าที่มีชื่อเสียงแห่งหนึ่งของประเทศไทย ก่อตั้งโดยหลวงปู่ผาง จิตตคุตโต พระเกจิอาจารย์ที่มีชื่อเสียงและเป็นที่เคารพศรัทธาของพุทธศาสนิกชนทั่วไป ปัจจุบันท่านมรณภาพแล้ว แต่มีอนุสรณ์สถานที่บรรจุอัฐิของหลวงปู่ผางอยู่ในบริเวณวัด
ประวัติ
วัดอุดมคงคาคีรีเขต เดิมชื่อว่า “วัดดูน” สร้างขึ้นเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2482 โดยพระอาจารย์มหาสีทน ชาวจังหวัดขอนแก่น พระอาจารย์มหาสีทนได้จำพรรษาอยู่ที่วัดแห่งนี้เป็นเวลาหลายปี จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2500 หลวงปู่ผาง จิตตคุตโต ได้เดินทางมาจำพรรษาที่วัดดูน และดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสสืบต่อมา
หลวงปู่ผาง จิตตคุตโต เป็นชาวจังหวัดขอนแก่นเช่นกัน ท่านได้ศึกษาพระธรรมวินัยจนมีความรู้แตกฉาน และมีชื่อเสียงในด้านการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน ท่านได้พัฒนาวัดดูนให้มีความเจริญรุ่งเรืองมากขึ้น โดยได้สร้างศาลาการเปรียญ หอสวดมนต์ และกุฏิสงฆ์เพิ่มเติม นอกจากนี้ ท่านยังได้เปิดสอนกรรมฐานให้กับพุทธศาสนิกชนทั่วไป
ในปี พ.ศ. 2528 หลวงปู่ผางได้เปลี่ยนชื่อวัดดูนเป็น “วัดอุดมคงคาคีรีเขต” โดยคำว่า “อุดม” หมายถึง สมบูรณ์ คำว่า “คงคา” หมายถึง แม่น้ำคงคา และคำว่า “คีรีเขต” หมายถึง บริเวณเชิงเขา
สถานที่สำคัญ
ภายในวัดอุดมคงคาคีรีเขต มีสถานที่สำคัญ ได้แก่
- ศาลาการเปรียญ เป็นสถานที่สำหรับประกอบพิธีกรรมทางศาสนา เช่น การสวดมนต์ เจริญภาวนา และปฏิบัติธรรม ภายในศาลาการเปรียญมีรูปหล่อหลวงปู่ผางประดิษฐานอยู่ เพื่อให้พุทธศาสนิกชนได้กราบไหว้บูชา นอกจากนี้ ยังมีพระบรมสารีริกธาตุและพระธาตุของหลวงปู่ผางบรรจุอยู่ภายใน
- หอสวดมนต์ เป็นสถานที่สำหรับประกอบพิธีกรรมทางศาสนา เช่น การสวดมนต์ เจริญภาวนา และปฏิบัติธรรม
- กุฏิสงฆ์ เป็นที่พักของเหล่าพระภิกษุสงฆ์ที่จำพรรษาอยู่ที่วัด
- อนุสรณ์สถานหลวงปู่ผาง เป็นสถานที่บรรจุอัฐิของหลวงปู่ผาง มีลักษณะเป็นเจดีย์สีขาวตั้งอยู่บนเนินเขา ภายในเจดีย์บรรจุอัฐิของหลวงปู่ผางและพระบรมสารีริกธาตุ
สภาพแวดล้อม
วัดอุดมคงคาคีรีเขต ตั้งอยู่บริเวณเชิงเขา มีต้นไม้ป่าขึ้นอยู่ร่มรื่น บรรยากาศเงียบสงบเหมาะแก่การปฏิบัติวิปัสสนา บริเวณโดยรอบวัดมีภูเขาและลำธารที่สวยงาม เหมาะแก่การพักผ่อนหย่อนใจ
กิจกรรม
นักท่องเที่ยวสามารถเดินทางมาสักการะหลวงปู่ผางและปฏิบัติธรรมที่วัดแห่งนี้ได้ นอกจากนี้ ยังสามารถเดินชมธรรมชาติรอบๆ วัดได้อีกด้วย
